Wynagrodzenie za prowadzenie spraw z urzędu

Spośród ankietowanych tylko dwie osoby (jeden adwokat i jeden radca prawny) nie miały w roku 2001 kłopotów z uzyskaniem wynagrodzenia za prowadzone z urzędu sprawy. Pozostałe osoby wskazywały na duże opóźnienia w wypłatach, sięgające od kilku miesięcy do prawie dwóch lat. Część badanych adwokatów miała problemy z uzyskaniem wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu we wszystkich sądach, podczas gdy inni utrzymywali, że są sądy, w których wypłaty następują bez opóźnień. A oto opinie o stawkach za prowadzenie spraw z urzędu i o sposobie ustalania wynagrodzenia:

Sprawy karne. Co trzeciego ankietowanego adwokata satysfakcjonują obecne stawki za prowadzenie spraw karnych z urzędu. Dwie trzecie badanych uważa je za niesatysfakcjonujące . Sposób ustalania honorariów niemal połowa badanych uważa za satysfakcjonujący, a nieco ponad połowa jest przeciwnego zdania. Powody niezadowolenia, które adwokaci wymieniają, to najczęściej: nieuwzględnianie przez sądy nakładu pracy adwokata w konkretnej sprawie, brak indywidualnego podejścia i stosowanie zawsze stawek minimalnych. Adwokaci proponują między innymi:

– indywidualne ustalanie wynagrodzenia w zależności od poświęconego przez nich na sprawę czasu

– wprowadzenie stawek godzinowych

– oparcie wynagrodzenia na zestawieniu kosztów

– wypłacanie zaliczek na poczet wynagrodzenia

– podwyższenie stawek podwójnie lub potrójnie w stosunku do obecnych stawek minimalnych.

Sprawy cywilne. Dwie trzecie ankietowanych adwokatów uznało stawki w sprawach cywilnych z urzędu za niesatysfakcjonujące, jedną trzecią stawki satysfakcjonują. Wśród badanych radców prawnych tyle samo osób uznaje stawki za satysfakcjonujące, co jest odmiennego zdania. W ankietowanej grupie sposób ustalania honorariów w sprawach cywilnych nie satysfakcjonuje przeszło trzech czwartych ankietowanych adwokatów oraz większości radców prawnych.

Wśród komentarzy i propozycji pojawiają się te same co w przypadku spraw karnych uwagi – postulat uwzględniania przy ustalaniu honorariów nakładu pracy, zestawienia kosztów, wprowadzenie stawek godzinowych, podniesienie wynagrodzeń dwu- lub trzykrotnie w stosunku do obecnych stawek minimalnych oraz – dodatkowo – uwzględnianie liczby rozpraw (płacenie za każdą rozprawę), uwzględnianie czasu trwania rozpraw i trudności sprawy

Radcy prawni postulują także zrównanie stawek za sprawy pracownicze ze stawkami za sprawy cywilne.

Jeden z adwokatów stwierdził, że w praktyce zdarza się nawet ustalanie honorariów poniżej stawek określonych przepisami, co zmusza pełnomocników do zaskarżania orzeczeń w tym zakresie do sądu wyższej instancji.